Mai Hương
Tiêu chuẩn khắt khe đặt gánh nặng lên xe giá rẻ, khoảng cách ngày càng rộng giữa xe phổ thông và xe cao cấp.
Khi ngành công nghiệp ô tô toàn cầu tăng tốc chuyển mình theo hướng an toàn và thông minh hơn, các hệ thống đánh giá xe cũng không ngừng nâng cấp.
Tại châu Âu, Euro NCAP – tổ chức xếp hạng an toàn xe uy tín hàng đầu vừa công bố kế hoạch áp dụng bộ tiêu chí đánh giá mới từ năm 2026.
Những thay đổi này được kỳ vọng nâng cao an toàn giao thông song cũng khiến không ít mẫu xe phổ thông lâm vào tình thế khó xử.
Tiêu chuẩn khắt khe đặt gánh nặng lên xe giá rẻ
Theo thông tin từ Autocar, bộ tiêu chí mới của Euro NCAP không chỉ vượt xa những yêu cầu cơ bản của Liên minh châu Âu (EU) mà còn đòi hỏi tích hợp hàng loạt công nghệ hỗ trợ lái tiên tiến.
Điều này tạo ra rào cản lớn cho các mẫu xe có mức giá bình dân vốn hạn chế về ngân sách sản xuất và khả năng trang bị công nghệ cao cấp.
Ông Thomas Schäfer – Giám đốc điều hành Citroen cho rằng để đạt được đánh giá 5 sao theo chuẩn mới, xe cần đảm bảo khả năng bảo vệ vượt trội khi xảy ra va chạm, đồng thời trang bị đầy đủ các tính năng chủ động như:
- Hỗ trợ giữ làn
- Phanh tự động khẩn cấp
- Hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng
- Cảm biến radar, camera
- Nhiều thiết bị giám sát khác
Những công nghệ này làm đội chi phí lên đáng kể khiến việc giữ giá xe ở mức tiếp cận với đa số người tiêu dùng trở nên bất khả thi.
Khoảng cách ngày càng rộng giữa xe phổ thông và xe cao cấp
Thực tế cho thấy, khoảng cách giữa các phân khúc xe đang dần nới rộng.
Dacia – thương hiệu được biết đến với những mẫu xe giá rẻ tại châu Âu dù vừa ra mắt phiên bản Duster mới với giá khởi điểm chỉ khoảng 24.100 USD vẫn chỉ đạt 3 sao Euro NCAP.
Trong khi đó, những mẫu xe cao cấp như Mercedes-Benz E-Class hay Skoda Superb với giá bán từ 47.000 đến hơn 70.000 USD, dễ dàng đạt xếp hạng cao nhất 5 sao.
Đây là minh chứng rõ nét cho thấy việc nâng tiêu chuẩn có thể vô tình tạo ra “rào cản vô hình” với các dòng xe giá rẻ.
Euro NCAP bảo vệ quan điểm: An toàn là động lực phát triển
Đáp lại những tranh luận từ phía nhà sản xuất, Euro NCAP khẳng định rằng vai trò của họ không phải là áp dụng những quy chuẩn tối thiểu mà là thúc đẩy ngành ô tô phát triển theo hướng ngày càng an toàn hơn.
Tổ chức này cho rằng các nhà sản xuất có thể tiếp cận mục tiêu 5 sao theo nhiều cách, trong đó có cả việc cải tiến các hệ thống sẵn có thay vì lắp thêm phần cứng đắt đỏ.
Bên cạnh đó, Euro NCAP cũng thừa nhận thực tế rằng nhiều người dùng hiện nay không tận dụng hết các tính năng an toàn chủ động như hệ thống giám sát hành vi tài xế hay nhận diện giới hạn tốc độ.
Những công nghệ này đôi khi bị xem là gây phiền toái hoặc không thân thiện với người dùng.
Vì vậy, trong tiêu chí mới, tổ chức này sẽ đưa yếu tố khả năng sử dụng thực tế vào đánh giá thay vì chỉ xét đến việc có trang bị hay không.
Hệ thống đánh giá mới liệu có tạo ra bất công?
Từ năm 2026, Euro NCAP sẽ áp dụng hệ thống đánh giá gồm 4 nhóm chính: hỗ trợ lái an toàn, phòng tránh va chạm, bảo vệ khi xảy ra va chạm và an toàn sau tai nạn.
Mục tiêu là tiệm cận con số 0 về tử vong do tai nạn giao thông – một tham vọng lớn mang tính chiến lược tại châu Âu.
Tuy nhiên, giới chuyên môn lo ngại rằng bộ tiêu chí mới có thể đẩy nhanh quá trình “phân hóa” thị trường.
Ông Schäfer dẫn chứng rằng mẫu Citroen C3 từng được đánh giá 4 sao theo tiêu chuẩn cũ, nay nếu chấm lại theo tiêu chuẩn mới có thể chỉ đạt 0 sao.
Điều này đặt ra câu hỏi liệu hệ thống đánh giá vốn được xem là kim chỉ nam cho người tiêu dùng, nay có đang vô tình tạo ra bất công với xe phổ thông?
Thách thức lớn cho ngành, bài toán hóc búa cho tương lai
Dù không ai phủ nhận giá trị tích cực mà Euro NCAP mang lại trong việc nâng cao nhận thức và tiêu chuẩn an toàn nhưng rõ ràng ngành sản xuất ô tô – đặc biệt là phân khúc phổ thông đang đứng trước áp lực không nhỏ.
Khi công nghệ an toàn dần trở thành “đặc quyền” của xe cao cấp, nguy cơ tạo ra khoảng cách tiếp cận giữa các nhóm người tiêu dùng là điều đáng lưu tâm.
Bài toán lớn đặt ra hiện nay là làm sao để các giải pháp an toàn thực sự được phổ cập không chỉ dừng lại ở những mẫu xe cao cấp.
Chỉ khi nào công nghệ an toàn trở nên phổ biến và dễ tiếp cận thì mục tiêu “ô tô an toàn cho tất cả mọi người” mới trở thành hiện thực thay vì chỉ là khẩu hiệu trong các bảng xếp hạng.
Mai Hương
